6736 Sayılı Kanun’un 5 inci maddesinde matrah ve vergi artırımı düzenlenmiştir.

Buna göre matrah artırımı; 2011, 2012, 2013, 2014 ve 2015 yıllarına ilişkin olarak gelir ve kurumlar vergisi ile katma değer vergisi ve bazı gelir ve kurumlar vergisi stopajları için yapılabilecektir.

Matrah ve vergi artırımında bulunmak isteyenler başvurularını 31 Ekim 2016 tarihi mesai saati bitene kadar yapmak zorundadırlar.

Başvurular üzerine hesaplanan tutarlar Kasım ayı başından itibaren tek seferde ödenebileceği gibi, istenirse başvuru sırasında6, 9, 12 veya 18 eşit taksitte ödeme seçeneklerinden biri de tercih edilebilecekler.

Taksitle yapılacak ödemelerde belirlenen tutar;

1) 6 eşit taksit için (1,045),

2) 9 eşit taksit için (1,083),

3) 10 iki eşit taksit için (1,105),

4) 18 eşit taksit için (1,15),

katsayısı ile çarpılacak ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler hâlinde ödenebilecektir. Öte yandan, tercih edilen süreden daha kısa sürede ödeme yapılması hâlinde ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltilecektir.

1- Kurumlar Vergisi Matrah Artırımı

Kurumlar vergisi matrah artırımı, tüm yıllar (2011, 2012, 2013, 2014 ve 2015) için yapılabileceği gibi istenilen yıl ya da yıllar için de yapılabilecektir. 

Notlar: 

• Matrah artırımında bulunulan yıl için daha sonra vergi incelemesi ve cezalı tarhiyat yapılmayacaktır.

• İlgili yıla ilişkin olarak verilen beyannamede matrah beyan edilmemişse, matrah oluşmamışsa ya da hiç beyanname verilmemişse yine Asgari Artırım Tutarları dikkate alınacaktır. Örneğin 2015 yılına ilişkin zarar beyan eden bir şirket bu yıla ilişkin belirlenen 37.940 TL Asgari Artırım Tutarını dikkate alacaktır.

• Artırımında bulunulan yıllara ait zararların % 50’si, 2016 ve izleyen yıllar kârlarından mahsup edilebilecektir.

• Matrah artırımında bulunan Kurumlar Vergisi mükellefleri eğer varsa yatırım indirimi stopajı artırımında da bulunmaları gerekecektir.

• İstisna ve indirimler nedeniyle gelecek yıllara devrolan zararlar ve geçmiş yıl zararları artırılan matrahlardan mahsup edilemeyecektir.

• 19/08/2016 tarihinden önce kesinleşen tarhiyatlar matrah artırımında dönem beyanı ile birlikte dikkate alınacaktır.

• Kar dağıtımına bağlı stopaj uygulaması matrah artırımı kapsamında değildir.

• Artırılan matrahlar üzerinden ödenen vergiler KKEG niteliğindedir.

• Matrah/vergi artırımında bulunan mükellefler hakkında bu Kanundan önce başlanılmış incelemenin 1 ay içindebitirilmemesi halinde bu işlemlere devam edilmeyecektir.

• 1 ay içerisinde sonuçlandırılan vergi incelemeleri ile ilgili tarhiyat öncesi uzlaşma talepleri dikkate alınmayacaktır. Bu nedenle Kanunun yayımı tarihinden önce tarhiyat öncesi uzlaşma talebi bulunan inceleme raporları derhal vergi dairesine gönderilecektir.

• İnceleme veya takdir komisyonu kararının vergi dairesine gelmesinden önce matrah artırımında bulunulursa inceleme ve takdir sonucu bulunan fark ile matrah artırımı mukayese edilerek gerekli tarhiyat yapılacaktır.

• Artırım için verilen beyannamelerden damga vergisi alınmayacaktır.

2- Gelir Vergisi Matrah Artırımı

Gelir vergisi matrah artırımına ilişkin özet tabloya aşağıda yer verilmiştir. 

3- Katma Değer Vergisi Matrah Artırımı

Katma değer vergisi mükelleflerinin her bir vergilendirme dönemine ilişkin olarak verdikleri beyannamelerindeki hesaplanan katma değer vergisinin yıllık toplamı üzerinden aşağıda belirtilen oranlarda katma değer vergisini artırmaları halinde ilgili dönemlere ilişkin katma değer vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır. 

 Notlar:

• KDV artırımı bir tam yıl için yapılacaktır.

• Kıst dönemde faaliyette bulunan mükellefler kıst dönem için yararlanacaklardır.

• Artırımda bulunulacak yılda KDV beyannamelerinin tamamı verilmemişse verilen beyannameler esas alınarak artırımda bulunulacaktır.

• Bir yıllık sürede 3 veya daha fazla beyanname veren mükelleflerin bu beyanlarında yer alan tutarlar tam yıla iblağ edilecektir.

• Bir yıllık sürede 3 dönemden daha az sayıda beyanda bulunulmuş ise mükelleflerin KDV artırımından yararlanabilmesi için gelir/kurumlar vergisi matrah artırımında bulunması şarttır. Bu durumda beyan edilen tutar üzerinden % 18 oranında vergi ödenecektir.

• Katma değer vergisi artırımında bulunulan yıllar için, prensip olarak, vergi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacak.

• İade talebi olanlar bakımından inceleme hakkı saklı olacak.

• Sonraki dönemlere devreden vergiler bakımından da inceleme yapılabilecek. Ancak, bu inceleme sonunda artırım talebinde bulunulan yıllara ilişkin olarak tarhiyat yapılamayacak.

• 2 numaralı katma değer vergisi beyannamesi (Sorumlu sifatiyla beyan edilen katma değer vergisi) ile beyan edilmesi gereken vergiler bakımından vergi artırımından yararlanılamayacak.

• 1 No.lu KDV Beyannamelerinde, hesaplanan KDV bulunmayan veya hesaplanan KDV beyanları sadece tecil-terkin uygulaması kapsamındaki teslimlerde;

İlgili takvim yılı içindeki işlemlerinin tamamı, istisnalar kapsamındaki teslim ve hizmetlerden oluşan veya diğer nedenlerle hesaplanan KDV beyanı bulunmayan mükellefler ile tecil-terkin uygulaması kapsamındaki teslimlerden oluşan mükellefler ilgili yıl için gelir veya kurumlar vergisi matrah artırımında bulunmuş olmaları şartıyla KDV artırımındanfaydalanabileceklerdir.

Bu mükelleflerin, KDV artırımı talepleri nedeniyle ödeyecekleri vergi, gelir veya kurumlar vergisi bakımından artırılan matrahlara %18 oranı uygulanmak suretiyle hesaplanacaktır. 

• 6736 sayılı Kanunun 5 nci maddesi kapsamında, vergi artırımı sonucu ödenen KDV, gelir veya kurumlar vergisi matrahlarının tespitinde gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınamayacaktır.

• Ayrıca bu tutarlar, 1 No.lu KDV beyannamelerine göre ortaya çıkan "Ödenmesi Gereken KDV" tutarlarından da indirilemeyecektir. Ödenen bu tutarların herhangi bir şekilde iade edilmesi de mümkün değildir.

3- Ücret stopajında artırım

Ücretli olarak çalışanlardan vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanların beyan ettikleri ücret ödemelerine ilişkin tutarların yıllık toplamı üzerinden aşağıda belirtilen oranlarda gelir (stopaj) vergisini artırmaları halinde, ilgili dönemlere ilişkin gelir (stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır. 

İlgili yıllarda muhtasar beyanname vermemiş mükellefler için bu maddede asgari işçi sayıları ve bu işçilere ilişkin asgari ücret tutarları belirtilerek düzenleme yapılacaktır.

4) Serbest meslek ve kira stopajında artırım

Muhtasar beyannamelerinde yer alan söz konusu ödemelerine ilişkin gayrisafi tutarların yıllık toplamı üzerinden; aşağıda belirtilen oranlarda gelir (stopaj) vergisini artırmaları halinde, ilgili dönemlere ilişkin gelir (stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacaktır.

İlgili yıl içinde verilen muhtasar beyannamelerde beyan edilen tutarlar bir yıla iblağ edilmeyecektir.

5) Yıllara sari inşaat işlerine ilişkin stopaj artırımı 

Yıllara sari inşaat ve onarım işleri ile uğraşan kurumlara bu işleri ile ilgili olarak yapılan hakediş ödemeleri üzerinden 2011 ila 2015 yılları için her bir yıl itibarıyla % 1 oranında hesaplanacak vergiyi ödemeleri halinde bu tevkifat türü için de vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmayacaktır.

Bu kapsamda muhtasar beyanname verilmemiş olması veya muhtasar beyanname verilmekle birlikte artırılması istenilen ödeme türünün beyannamede bulunmaması halinde ise bilanço esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenmiş asgari matrah üzerinden 2011 ila 2015 yılları için her bir yıl itibarıyla % 3 oranında hesaplanacak vergi ödenerek artırım imkanından yararlanılacaktır.

6) Çiftçilere yapılan ödemelerde stopaj artırımı

Çiftçilere yapılan ödemelerden vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanlar muhtasar beyannamelerinde beyan edilen tutarlar üzerinden (bir yıla iblağ edilmeksizin) ilgili yıllarda geçerli olan tevkifat oranının % 25’i oranında hesaplanacak vergiyi ödemek suretiyle vergi artırımından yararlanmaları mümkün bulunmaktadır.