T.C.
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI
Çalışma Genel Müdürlüğü
ASGARİ ÜCRET BİLGİ NOTU
Çalışma hayatının temel unsurlarından biri olan asgari ücret, uygulanması zorunlu olan
ücretin en düşük sınırını ifade etmektedir.
Anayasamızda da ifade bulduğu üzere ücret, en temel anlamıyla emeğin karşılığıdır.
Anayasamızın devletimize verdiği en önemli görevlerden biri de çalışanların yaptıkları işe
uygun adaletli bir ücret elde etmeleri için gerekli tedbirleri almaktır.
Bu çerçevede, sosyal hukuk devleti olmanın gereği olarak asgari ücret 1987 yılından
bu yana her yıl belirlenmektedir. Bu uygulama, ulusal mevzuatımız yanında ülkemizce
onaylanan uluslararası sözleşmeler bakımından da gereklidir.
4857 sayılı İş Kanunumuz, asgari ücretin devlet, işçi ve işveren kesimlerinden oluşan
üçlü yapı içindeki bağımsız bir komisyon tarafından belirlenmesini düzenlemektedir.
Bu bakımdan asgari ücret, önemli bir sosyal politika aracı olarak çalışanlara belli bir
ücretin altında ödeme yapılmasını engelleyen bir uygulamadır. İşçi ve işverenlerin,
belirlenecek asgari ücretin üzerinde bir ücret belirleme imkanları her zaman vardır.
Halen uygulanmakta olan asgari ücret, Aralık ayının sonuna kadar geçerli olup, net
1.000,54 Türk Lirasıdır. 6645 sayılı Kanunla asgari geçim indirimi oranlarında değişiklik
yapılarak üç çocuklu bir işçinin asgari ücret üzerinden gelir vergisi ödememesi sağlanmıştır.
Bu kapsamda 2015 yılında aşağıdaki gibi gerçekleşmiştir;
NET ASGARİ ÜCRET (Bekar) 1.000,54 TL
NET ASGARİ ÜCRET (3 Çocuklu) 1.072,80 TL
BRÜT ASGARİ ÜCRET 1.273,50 TL
İŞVERENE MALİYET 1.496,36 TL
2016 yılında ise aşağıdaki gibi gerçekleşecektir;
NET ASGARİ ÜCRET (Bekar) 1.300,99 TL
NET ASGARİ ÜCRET (EVLİ EŞİ ÇALIŞMAYAN) 1.325,69 TL
NET ASGARİ ÜCRET (1 ÇOCUKLU) 1.344,22 TL
NET ASGARİ ÜCRET (2 ÇOCUKLU) 1.362,75 TL
NET ASGARİ ÜCRET (3 ÇOCUKLU) 1.387,45 TL
T.C.
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI
Çalışma Genel Müdürlüğü
BRÜT ASGARİ ÜCRET 1.647,00 TL
İŞVERENE MALİYET 1.935,23 TL
Ücret; işçilerin “tek” gelir kaynağıdır. Bunun yanı sıra ücret, gelir dağılımını
etkilemekte ve emeğin ekonominin bütünü içindeki yerinin belirlenmesinde rol oynamaktadır.
Bu kapsamda hükümetlerimiz döneminde asgari ücretin brüt tutarlarında yapılan artışlara
aşağıda yer verilmiştir:
Yıllık Asgari Ücret Artış Oranları
Asgari ücrette 2003’ten itibaren reel olarak % 69,49; kümülatif olarak %407,6
oranında artış gerçekleşmiştir.
EUROSTAT(Avrupa İstatistik Ofisi) Temmuz 2015 verilerine göre Türkiye 425€ ile
T.C.
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI
Çalışma Genel Müdürlüğü
Bulgaristan, Romanya, Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Slovakya, Polonya, Hırvatistan gibi AB
üyesi ülkelerin de içinde bulunduğu asgari ücret düzeyi 100–500€ aralığında olan 15 ülke
içinde en yüksek asgari ücret düzeyine sahiptir.
Hükümetimiz Programında asgari ücretin net 1300 Türk Lirasına yükseltilmesi
yönünde Komisyona teklifte bulunulacağı belirtilmiştir. Bu kapsamda;
%11 ARTIŞTAKİ MALİYET 1660,28 TL
1300 TL OLDUĞUNDAKİ MALİYET 1935,23 TL
olacaktır.
İşverenlerimizin ek maliyetlerini azaltmak amacıyla;
▪ 274 TL’lik işverene ek maliyetin %40’ı olan 110 TL’si Hazine tarafından
karşılanacaktır.
▪ Örnek: Asgari ücret düzeyinde 10 işçi çalıştıran bir işyerinde 2.749,5 TL olan ilave
maliyetin 1.100 TL’si Hazine tarafından karşılanacaktır.
Bu destekten; işyerinde 2015 itibariyle 1.300 TL ücret düzeyinin altında çalışan tüm
işçiler ile asgari ücret düzeyinden yeni işe alınacak işçilerin de yüzde 10’u yararlanacaktır.
Bu destekten yararlanma şartları şunlardır:
• Asgari ücretli çalışmak,
• 2015 yılında SGK prim ve hizmet belgelerinde net asgari ücretin 1.000,54 TL ile
1.300 TL arasında bildirilmesi esastır.
• Bir önceki yılın aynı aylarını esas almak şartıyla, işyerinde çalışan asgari ücretli
sayısının %10 ilave artışına kadar destek sağlanacaktır.
• 19
arasında sigortalı çalıştıran işyerleri için de ilave asgari ücretli çalışan bir sigortalı
daha istihdam etme avantajı getirilmiştir. (%10’dan yararlanamayacakları için bu
destek sağlanmıştır.)
• 2016 yılındaki yeni açılacak işyerlerinde asgari ücretli çalışacaklar için de bu kapsam
geçerlidir.
• Ayrıca, özel sektör maden işyerleri de tek asgari ücret için bu destekten
faydalanacaktır.
Bu destekten 8,5 milyon sigortalının yanı sıra asgari ücret düzeyinden yeni işe
T.C.
ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI
Çalışma Genel Müdürlüğü
alınacak %10’luk ilave sigortalı ile yeni açılan işyerlerindeki istihdam sağlanacakların
yararlanacağı öngörülmektedir.
Sağlanan desteğe ilişkin maliyetler aşağıdaki şekildedir:
Milyon TL Asgari Ücret Düzeyi Devletçe
Karşılanan
Kişi Başı
Maliyet
Özel Sektör
İşverenleri
için toplam
Maliyet
Kamunun
Sağladığı
Destek
Brüt
Asgari
Ücret
İşverene
Maliyet
İşverene 110 TL
Teşvik 1.647 1.825 110 20.079* 9.733
*20,1 milyar TL’lik işveren maliyeti %11 asgari ücret artışına göre ilave yükü ifade
etmektedir. %11 artışlı brüt asgari ücret 1413 TL olup, neti 1116 TL’dir.
Bu minvalde net 1300 TL olarak gerçekleşen 2016 yılı asgari ücretinin hayırlı
olmasını temenni ediyorum.
