SGK mevzuatına göre, bir işverenin sigortalı çalıştırdığı her işyeri için SGK’ya ayrı ayrı işyeri açılışı yaptırması ve her işyeri için e-bildirge kullanıcı şifresi alarak SGK bildirimlerinin yapılması gerekmektedir.
İşçi çalıştırmaya başlayan işverenler için en önemli işlemlerden birisi de işyerlerinin faaliyet konusu, adresi, yetkilileri gibi bilgileri içeren İşyeri Bildirgesinin en geç sigortalı çalıştırılmaya başlanan tarihte SGK’ya verilmesi gerekmektedir. İşyeri Bildirgesinin bu sürede verilmemesi durumunda 1-3 asgari ücret arası idari para cezası uygulanıyor.
SGK uygulamalarına bakıldığında işyeri açılışlarında her SGK müdürlüğünün farklı belgeler talep etmesi veya aynı işler için farklı işkolu kodları vermesi nedeniyle sıkıntılar yaşanıyor. Yine işyeri tescil işlemlerinde, vergi levhasında belirtilen NACE kodu ile işyeri açılış bildirgesinde talep edilen “faaliyet konusundaki” farklılıkları nedeniyle ciddi sorunlar yaşanıyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından Ankara ilinde (isteğe bağlı olarak), e-Sigorta kanalıyla internet üzerinden işyeri bildirgesinin gönderilmesi deneme uygulaması başarılı olmuş ve Türkiye genelinde işlem yapan tüm Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri ve Sosyal Güvenlik Merkezlerinin işyeri bildirgelerini elektronik ortamda alabilmelerine olanak sağlayan program işletime açılmıştır.
Bahse konu uygulama vasıtasıyla ilk defa sigortalı çalıştırmaya başlayan işverenler halen kağıt ortamında verdikleri işyeri bildirgelerini bundan böyle (isteğe bağlı olarak) http://www. sgk.gov.tr/wps/portal/tr/e sgk/ diger uygulamalar/ linkinde yer alan “İşyeri Bildirgesi (4-a lı Sigortalı Çalıştırılanlar Yönünden)” seçeneğinden Türkiye genelinde elektronik ortamda gönderilebilecektir.
İşyeri bildirgelerinin Sosyal Güvenlik Kurumuna e-Sigorta kanalıyla gönderilebilmesi için öncelikle bildirgeyi düzenleyecek kişiye ilişkin T.C. kimlik numarası, nüfusa kayıtlı olduğu il, cilt no ve doğum yılı bilgilerinin sisteme girilmesi gerekmektedir.
Bildirgeyi düzenleyecek olan kişiye ilişkin bilgilerin sisteme girilmesinin ardından, işverenin tüzel kişilik koduna bakılarak, Gerçek kişi, Kamu tüzel kişisi, Özel hukuk tüzel kişisi, Adi ortaklık ve Apartman yöneticiliği olarak beş farklı şekilde işyeri bildirgesi düzenlenebilecektir.
İşyeri bildirgelerinin düzenlenmesi sırasında, gerçek kişi işverenlerin T.C. kimlik numarasının, tüzel kişi işverenlerin ise vergi kimlik numarasının sisteme girilmesi zorunludur.
İşyeri bildirgelerinin elektronik ortamda düzenlenmesinin ardından işyeri bildirgesi ilgili sosyal güvenlik merkezine elektronik ortamda intikal ettirilecek olmakla birlikte, tescil edilecek işyeri için Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 29. maddesinde belirtilen belgelerle birlikte 7 gün içinde ilgili sosyal güvenlik merkezine müracaat edilmesi gerekmektedir.
İşyeri bildirgelerinin Sosyal Güvenlik Kurumuna e-Sigorta kanalıyla gönderilmesinin ardından, Yönetmelikte yer alan belgelerle birlikte ilgili sosyal güvenlik merkezine başvuruda bulunulması halinde, ilgili sosyal güvenlik merkezince gerekli kontroller yapıldıktan sonra işyeri tescil işlemleri gerçekleştirilecektir.
Dolayısıyla yapılan uygulama ile işyeri bildirgesi elektronik ortamda Sosyal Güvenlik Kurumuna intikal ettirilecek ve işyeri bildirgesinin Kuruma verilme tarihi elektronik ortamda iletilme tarihi olacaktır. Ancak gerek tescil işlemlerinin yapılması gerekse de şifre alma işlemleri için Sosyal Güvenlik Merkezlerine şahsen başvuruda bulunma zorunluluğu devam etmektedir.
Burada SGK Başkanlığına uygulamanın daha sağlıklı ve kolay yürütülebilmesi için öncelikle işyeri açılışlarında her SGK müdürlüğünün ayrı ayrı evrak istemesi uygulamasından vazgeçilmelidir.
İşyeri açılışlarında çalışanlar veya muhasebeciler-mali müşavirler gibi bordrolular veya dış firma çalışanları adına e-bildirge kullanıcı şifresi verilmesi uygulamasından vazgeçilmelidir. E-bildirge şifreleri işyerinin vergi numarası (gerçek kişi işverenlerde işverenlerin TC numarası) üzerinden verilmelidir. SGK başlangıçtan itibaren hatalı olarak işçiler veya muhasebeciler üzerinden e-bildirge şifrelerini veriyor, bunlar işten ayrılınca yeniden şifre veriliyor. Hem yük, hem angarya olduğu için hiçbir şirket veya işyeri işten ayrılan işçilerin e-bildirge kullanıcı adını değiştirmiyor.
Yine işveren numarası ile sadece ilk defa işyeri açılırken bankaların yaptığı gibi işyeri açılış bilgilerinin/belgelerinin sisteme bir kere taranarak depolanması halinde tüm SGK müdürlüklerinin bu belgelere ulaşmaları mümkün olabilecektir. Hem evrak yükü bitirilmiş olacak hem de arşivlenmesi sorunu ortadan kalkacaktır.
